Vindearken i Bugården er ein innvendig, lukka vindeark. Her vert varene heisa opp inne i svalgangen gjennom luker i golvet over tre etasjar og loft. Ved dei opne vindarkane som er bygd ut over passasjen vert varene heisa fritt på utsida av bygningen.
Den opphavlege vindearken er truleg gått tapt etter eksplosjonen på Vågen 20 april 1944. Under det me trur er reperasjonsarbeid etter eksplosjonen blei taket på heile bygningen gjenreist med nye sperr og pløgde sutaksbord. Avstanden mellom sperra vart no korta ned frå 1m til omlag 80 cm. Dette har betyding for infestinga og plasseringa av vindearken vår. Det er nemleg vanleg at slike vindearkar er plassert mellom opningen av tre sperrepar der foten av midtarste sperreparet er skåre bort for å gi plass til vinda. Dette gir eit breddemål på omlag 2meter, noko som vanleg på vindearkane på Bryggen.
Konstruksjonen i sperrerame og stolpar er samansett av 5″x 5″ boks som er tilhogge av rått virke. Sjølve bjelkane som ber vindehjulet er noko kraftigare,-om lag 6” x 7.” Materialane er henta på skogen i Fana.
Arbeidsteikning av arka. Legg merke til at sperret i hovedtaket danner ein diagonal som stiver av konstruksjonen.
Ferdig tilhogne materialar til rame og stolpar
Tverrstokkane som skal bera vindehjulet er merka med svalehale.
Tverrstokken vert lagt på ramma for oppmerking.
Det vert hugge saman med svalehale slik at det er binding i hjørne begge vegar.
Rammene er lagt saman. Det er dobbel høgd på sperrerama. Tverrbjelken vert bunde til ramen av vekta når den kjem i klem i samanbindingane i hjørne.
Det vert tillaga mal for sperra. Utgangspunkt for berekning av takvinkel er gamle oppmålingsteikningar frå omlag1900. Takvinkelen er omlag 56 grader
Sperrehakka vert tilhogne.
Malen vert reist opp og passningane til sperrehakka kontrolert
Sperra vert lagt opp parvis og det vert merka av frå sperremalen for utak av klauv og pinn i toppen saman med utsparing ved sperrefoten. Lengda på sperra er gitt frå malen og vert merka ut frå den ferdig øksa oppsida av sperret.
Det vert bora ned navar for klauva
Det er trangt å koma til med denne øksa i klauva.
Opmerking av pinn
Ferdig tillaga sperrepar med 1″ pinn og klauv
Her vert det hugge ut i sperra slik at den passar til sperrehakket. Det er viktig å ha godt feste ved takfoten slik at me hindrar utglidning av sperra.
Her er ramekonstruksjonen med sperr klar til montering. Det manglar berre vindehlulet og stolpar.
I den neste posten vil me syna tillaginga av sjølve vindehjulet med aksling og spilehjul.
bryggenhandverk.wordpress.com 